تعاریف اولیه نقشه برداری
- 1223 روز پیش
- 356 بازدید
- هیچ دیدگاهی برای تعاریف اولیه نقشه برداری ثبت نشده

نقشه برداری رشته ایست از ریاضیات عملی که هدف از آن تعیین شکل مسطحاتی و یا ارتفاعی عوارض زمین می باشد . با وجود این ممکن است موضوع نقشه برداری مربوط به عوارض در زیر سطح زمین یا بالای این سطح و یا پیاده کردن یک نقشه باشد .
نتیجه عملیات نقشه برداری از یک منطقه معمولا بصورت نقشه بر روی یک صفحه نمایش داده می شود. نقشه تصویری ارتوگونال از نقاط و عوارض زمین است .
امروزه نقشه برداری وسعت و اهمیت زیادی پیدا کرده و رشته های مختلفی از جمله موارد زیر بوجود آمده است :
- پلانیمتری : که در آن هدف تعیین و نمایش وضع مسطحاتی عوارض است و به نقشه هایی که به این ترتیب تهیه می شوند پلان می گوییم .
- توپومتری و توپوگرافی : در این قسمت علاوه بر وضع مسطحاتی ، وضعیت ارتفاعی عوارض نیز مورد برداشت قرار می گیرد .
- نقشه برداری مسیر : بخشی از نقشه برداریست که برای طرح و پیاده کردن مسیرها از قبیل راه ، راه آهن ، کانال کشی و محاسبات آن انجام می گردد .
- نقشه برداری آبها یا هیدروگرافی : این رشته نقشه برداری از کف دریا و رودخانه ها و سواحل را بر عهده دارد .
- نقشه برداری ثبتی یا کاداستر : هدف آن تعیین حدود اراضی و مساحت قطعات ملکی می باشد .
- نقشه برداری نظامی : برای تهیه نقشه های با کاربرد نظامی و تعیین نقاط استراتژیکی و دفاعی کاربرد دارد .
- نقشه برداری زیر زمینی : موضوع آن برداشت و یا پیاده کردن نقاط و امتداد در نقشه های تونل و معدن می باشد .
کانوای ( canevas ) نقشه برداری چیست ؟
برای نقشه برداری از یک منطقه نمی توانیم کار را با برداشت جزئیات شروع کنیم و بتدریج از هر تیکه به تیکه بعدی برویم زیرا خطاها بهم افزوده شده و دقت نقشه برداری بسیار پایین می آید بطوریکه ممکن است در نقشه ای که به این ترتیب بدست آمده خطاها خیلی زیاد و غیر قابل قبول باشد .
از این رو در نقشه برداری نیز مانند یک ساختمان باید اسکلتی را پایه قرار داده و جزئیات را نسبت به آن برداشت نمود . این اسکلت را کانوا یا شبکه نقاط کنترل می نامند . کانوای نقشه برداری مجموعه ایست از نقاطی که بطرز مناسب در تمام وسعت منطقه توزیع گردیده و مختصات آنها با دقت زیاد معلوم می باشد . برحسب آنکه هدف برداشت مسطحاتی باشد یا ارتفاعی دو نوع کانوای مسطحاتی و ارتفاعی داریم . بسته به فاصله تشکیل کانواها از چند کیلومتر تا چند صد متر ، کانوای درجه 1 و 2 و 3 و … خواهیم داشت .
ژئودزی و نقشه برداری مستوی چیست ؟
وقتی منطقه مورد برداشت خیلی بزرگ باشد در محاسبات و عملیات نقشه برداری مشکلات خاصی پیدا میشود . از جمله :
- فاصله بین نقاط کانوا خیلی بزرگ می شود .
- در فاصله بین کانوا سطح زمین کرویست و کوتاهترین فاصله بین این نقاط مستقیم نبوده بلکه یک منحنی است .
- بنابراین مثلثی که بین هر سه کانوا ساخته میشود یک مثلث کرویست . در یک مثلث کروی مجموع زوایای داخلی بیشتر از 180 درجه می باشد و این اختلاف را اضافه کرویت می نامند .
با توجه به مسائلی که چند نمونه از آنها از نظر گذشت بخشی از نقشه برداری که تشکیل کانواهای درجه 1 و 2 و 3 و 4 مسطحاتی و ارتفاعی را بر عهده دارد رشته ایست به نام ژئودزی که علاوه بر آن مطالعه و شناخت کلی زمین و نمایش آن بر صفحه را نیز در بر می گیرد .
در نقشه برداری از مناطق کم وسعت و به خصوص در برداشت جزئیات مشکلات بالا وجود ندارد و زمین را می توان مستوی فرض کرد و نوع نقشه برداری که در این مورد بکار می رود را نقشه برداری مستوی می نامیم .
از شاخه های دیگر نقشه برداری می توان به موارد زیر اشاره نمود :
- فتو گرافی و نقشه برداری هوایی
- نجوم موضعی
- کارتوگرافی