سقف عرشه فولادی چیست؟ (قسمت اول)

سقف عرشه فولادی

عرشه فولادی سازه‌ای متشکل از ورق‌های فولادی موجدار است که به منظور ساخت سقف و کف ساختمان مورد استفاده قرار می‌گیرد. سقف عرشه فولادی، نوعی از سقف‌های کامپوزیت است که با استفاده از ورق‌های فولادی موجدار گالوانیزه و بتن مسلح ساخته می‌شود. به دلیل اجرای ساده، سرعت اجرای بالا، هزینه نسبتا پایین و ایمنی مناسب، این سقف کاربرد گسترده‌ای در ساخت سازه‌های مختلف دارد. در این مقاله، به معرفی اجزا، انواع، مراحل اجرا، ملاحظات، دتایل اجرایی، مزایا و معایب سقف عرشه فولادی می‌پردازیم.

عرشه فولادی چیست؟

«عرشه فولای» (Steel Deck)، یک سازه فلزی موجدار است که به منظور ساخت سقف یا کف ساختمان مورد استفاده قرار می‌گیرد. نام‌های مختلفی برای عرشه فولادی وجود دارد. این سازه با عناوینی نظیر «عرشه فلزی» (Metal Deck) یا اصطلاحا متال دک، «عرشه کفی» (Pan Deck) و «عرشه کیو» (Q Deck) نیز شناخته می‌شود. عرشه فولادی و متال دک، رایج‌ترین اصطلاحات برای اشاره به این نوع سازه هستند.

ویژگی‌های منحصر به فرد عرشه فولادی نظیر نسبت مقاومت به وزن پایین، هزینه کم و اجرای ساده باعث کاربرد گسترده آن در ساخت سقف عرشه فولادی و کف کامپوزیتی سازه‌های مختلف شده است.

سقف عرشه فولادی چیست؟

سقف عرشه فولادی، مجموعه‌ای از ورق‌های فلزی (فولادی) گالوانیزه است که به منظور اجرای سقف و کف سازه فولادی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این سقف معمولا بر روی تیر آهن سوار می‌شود و سکوی بادوامی را برای به کارگیری مواد مختلف در سقف نظیر بتن معمولی یا سبک، عایق‌ها و عضوهای ضد آب فراهم می‌کند. سقف عرشه فولادی ساختار ساده و اجزا متنوعی دارد که در بخش بعدی به معرفی آن‌ها می‌پردازیم.

اجزا تشکیل دهنده سقف عرشه فولادی چه هستند؟
سقف عرشه فولادی از چهار جز اصلی ورق گالوانیزه ذوزنقه ای (موجدار)، گل میخ (برشگیر)، آرماتور (میلگرد) و بتن تشکیل می‌شود. فلاشینگ و تیر فرعی نیز به عنوان دیگر اجزا این نوع سقف به حساب می‌آیند. در ادامه، به معرفی هر یک از این اجزا می‌پردازیم.

نقش ورق فولادی در سقف عرشه فولادی چیست؟
ورق‌های فولادی را می‌توان به عنوان اصلی‌ترین بخش تشکیل دهنده سقف عرشه فولادی در نظر گرفت. تمام عرشه‌های فولادی توسط ورق‌هایی با هسته و پوشش فلزی ساخته می‌شوند. کیفیت مواد سازنده هسته و پوشش ورق عرشه فولادی، از اهمیت بالایی برخوردار است. انتخاب این مواد باید به گونه‌ای باشد که شرایط محیطی باعث آسیب‌دیدگی آن‌ها نشود. شکل مقطع ورق سقف عرشه فولادی به صورت ذوزنقه‌ای و موجدار است. این ساختار مزایای زیادی دارد که در بخش‌های بعدی به توضیح آن‌ها خواهیم پرداخت.

هسته ورق سقف عرشه فولادی از چه ماده ای ساخته می شود؟
هسته ورق عرشه فولادی معمولا با استفاده از فولاد نرمه ساخته می‌شود. این فولاد، یکی از پرکابردترین مصالح ساختمانی با مقاومت تسلیم 210 تا 250 مگاپاسکال است. فولاد نرمه شکل‌پذیری بالایی دارد. این ویژگی، امکان ساخت ورق‌هایی با ابعاد و شکل‌های متنوع را فراهم می‌کند.

پوشش ورق عرشه فولادی از چه ماده ای ساخته می شود؟
ورق‌های مورد استفاده برای عرشه فولادی با عنوان ورق روکش دار یا اصطلاحا «گالوانیزه» (Galvanized) شناخته می‌شوند. پوشش مورد استفاده در ساخت ورق عرشه فولادی از جنس روی است. طی فرآیند گالوانیزه کردن یا آبکاری، لایه‌ای از فلز روی به ضخامت 0.8 تا 2.1 میلی‌متر بر روی هر دو سطح ورق فولادی ریخته می‌شود. سپس، مقطع ورق گالوانیزه توسط دستگاه‌های مخصوص و با روش نورد سرد به شکل ذوزنقه‌ای و موجدار درمی‌آید.

گالوانیزه کردن با استفاده از فلز روی، استانداردهای مختلفی دارد که معمولا با حرف G و میزان وزن روی به کار رفته مشخص می‌شوند. به عنوان مثال، استاندارد G60 به معنای استفاده از 0.6 اونس (17 گرم) فلز روی برای پوشش 1 فوت مربع (900 سانتی‌متر مربع) از سطح ورق است. استاندارد G60، به عنوان رایج‌ترین استاندار برای گالوانیزه کردن ورق سقف عرشه فولادی شناخته می‌شود. استاندار G90 نیز به منظور ایجاد پوشش‌های مخصوص محیط‌های مستعد خوردگی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

نکته: ضخامت هسته ورق، مبنا محاسبات در طراحی سقف عرشه فولادی است. به عبارت دیگر، ضخامت پوشش گالوانیزه (لایه روی) به عنوان بخشی از ضخامت سقف در نظر گرفته نمی‌شود.

ادامه در پست بعدی…

سیدعلیرضا ندائی جوان (40)

من سيدعليرضا ندائی جوان هستم. علاقه مند به پژوهش در زمینه مهندسی عمران / فارغ التحصیل کارشناسی ارشد / دبیر آموزش و پرورش ( هنرآموز ساختمان) / ناظر و مجری پایه 2 رشته مهندسی عمران سازمان نظام مهندسی ساختمان و مترور پروژه های عمرانی

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *